Πρόγραμμα Καλλιέργειας Δεξιοτήτων
| Θεματική | «Ενδιαφέρω και Ενεργώ-Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη» | Υποθεματική | «Α.Μ.Ε.Α» «Ανθρώπινα Δικαιώματα» | ||
| ΒΑΘΜΙΔΑ/ΤΑΞΕΙΣ (που προτείνονται) | Νηπιαγωγείο | ||||
| Τίτλος | «Όλοι μαζί ομάδα είμαστε δυνατότεροι από ότι σα μονάδα» | ||||
| Δεξιότητες στόχευσης του εργαστηρίου | Στον κύκλο των συνολικά 7 εργαστηρίων θα δοθεί έμφαση στην καλλιέργεια των δεξιοτήτων που αναφέρθηκαν διεξοδικά στην πρώτη ενότητα του παρόντος Σχεδίου Δράσης. Με δεδομένο ότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας δυσκολεύονται να χειριστούν και να κατανοήσουν αφηρημένες έννοιες, όπως «διαφορετικότητα», «δικαιώματα», «σεβασμός», βασική μέριμνά μας θα είναι η οργάνωση δραστηριοτήτων που θα ενισχύουν τη συνεργασία και το κλίμα αλληλοσεβασμού και αλληλοκατανόησης μέσα στην τάξη. Οι δραστηριότητες, το κλίμα, η οργάνωση της τάξης, οι σχέσεις και ο τρόπος επικοινωνίας των νηπίων παίζουν μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη μιας γενικότερης κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων. Εκκινώντας από αυτήν την παραδοχή, ο θεματικός κύκλος θα στοχεύσει περισσότερο στην ανάπτυξη στάσεων και δεξιοτήτων, στην υιοθέτηση αξιών και προτύπων σεβασμού και συνεργασίας και λιγότερο σε γνωστικούς στόχους. Παράλληλα και με δεδομένο ότι η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελεί το πρώτο και ίσως το πιο σημαντικό βήμα προς μία κατεύθυνση σεβασμού και υπεράσπισης των δικαιωμάτων όλων μας, ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί σε δράσεις που αναδεικνύουν και καλλιεργούν τα 4 C’s (κριτική σκέψη, συνεργασία, επικοινωνία και δημιουργικότητα) και γενικότερα τις δεξιότητες του 21ου αιώνα. | ||||
| Τίτλος: «Γνωρίζω τη Unicef και το έργο της» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| Στόχος του εργαστηρίου είναι: 1. Να γνωρίσουν τους Παγκόσμιους Οργανισμούς που δραστηριοποιούνται για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. 2. Να γνωρίσουν και να κατανοήσουν τον ρόλο της Unicef μέσα από ένα συμβολικό παραμύθι. 3. Να συνειδητοποιήσουν τον τρόπο που η προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων συνδέεται με την ατομική μας ευτυχία. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Γνωριμία με τη Unicef μέσα από το παραμύθι «Η ζωή στη Λουλουδούπολη» και ένα σχετικό βίντεο. 2η Δραστηριότητα: Αξιοποίηση της εικονογραφημένης αλφαβήτας των δικαιωμάτων και ιδέες για την εικαστική δημιουργία [σε ομάδες εργασίας] της δικής μας αλφαβήτας δικαιωμάτων. 3η Δραστηριότητα: Τα παιδιά φιλοτεχνούν σε μορφή ομαδικής εργασίας την Αλφαβήτα των Δικαιωμάτων του Παιδιού. |
| Τίτλος: «Είμαστε όλοι ίδιοι- όλοι διαφορετικοί» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| 1. Να γνωρίσουν την έννοια «διαφορετικότητα» και να την αντιληφθούν μέσα από ένα σύνολο παραμυθιών. 2. Να κατανοήσουν τη σημασία του σεβασμού στο «διαφορετικό». |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Προσέγγιση της διαφορετικότητας μέσα από την ανάγνωση του παραμυθιού «Το κουτσό αρκουδάκι». Ο Κανέλλος είναι ένα αρκουδάκι που γεννήθηκε με το ένα πόδι κοντύτερο από το άλλο, αλλά κατά τα άλλα είναι απόλυτα υγιής….Την πρώτη μέρα του σχολείου τα παιδιά τον κοροϊδεύουν και η χαρά του Κανέλλου μετατρέπεται σε στεναχώρια και απογοήτευση…Εκείνη την μέρα ο Κανέλλος δεν σηκώθηκε από την θέση του…Ακόμα και ο μεγαλύτερος αδελφός του ο Μίκος δεν φαινόταν πουθενά….Το απόγευμα ο Μίκος και οι φίλοι του δεν τον πήραν για παιχνίδι μαζί τους στο ποτάμι γιατί δεν μπορούσε να τρέχει γρήγορα…Όμως μια ξαφνική νεροποντή κάνει τον Κανέλλο να τον δουν οι άλλοι όπως πραγματικά είναι,γιατί σώζει τον αδελφό του και τους φίλους του από το ποτάμι….Στο τέλος όλοι του ζητάνε συγνώμη και γίνονται φίλοι και μια μεγάλη παρέα….. 2η Δραστηριότητα: Προβολή της ταινίας μικρού μήκους «Το Δώρο». Ένα αγόρι παίζει παθιασμένα ένα βιντεοπαιχνίδι σε ένα σκοτεινό σαλόνι, όταν μπαίνει στο σπίτι η μητέρα του κρατώντας ένα κουτί, λέγοντάς του ότι περιέχει ένα δώρο γι’ αυτόν. Το αγόρι ανοίγει το κουτί, για να ανακαλύψει ότι μέσα κρύβεται ένα ατίθασο κουτάβι. Η έκπληξη του αγοριού μετατρέπεται σε περιφρόνηση, καθώς βλέπει ότι το κουτάβι έχει τρία πόδια. Κλωτσάει το κουτάβι μακριά και συνεχίζει το παιχνίδι του. Στο μεταξύ, το κουτάβι βρίσκει μια κόκκινη μπάλα και τη φέρνει στο αγόρι, καλώντας το να παίξουν. Το αγόρι προσπαθεί να αγνοήσει το σκυλάκι. Εκείνο, όμως, του δείχνει ότι παρά την ιδιαιτερότητα του, μπορεί να γίνει τόσο διασκεδαστικό και να έχει τόσο ενδιαφέρον όσο και τα βιντεοπαιχνίδια. Στο τέλος της ταινίας γίνεται η ανατροπή, αφού αποκαλύπτεται η αναπηρία του μικρού, ο οποίος συνειδητοποιεί ότι το δώρο της μαμάς του είναι πολύτιμο. Έπειτα δίνεται στα παιδιά φύλλο εργασίας, στο οποίο τους ζητείται να ζωγραφίσουν τι τους έκανε εντύπωση. 3η Δραστηριότητα: Προβολή ανθρώπων με αναπηρία και σχολιασμός τους (τι καταφέρνουν, πώς το έχουν καταφέρει, πόσο δύναμη χρειάζεται –ψυχολογική και σωματική). |
| Τίτλος: «Κάτι χάνεις…κάτι κερδίζεις» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| Να σέβονται το «διαφορετικό».Να ενσυναισθανθούν τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Να έρθουν σε επαφή με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες στην καθημερινότητά τους. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Παρουσιάζονται στα παιδιά πίνακες που έχουν ζωγραφιστεί από ανάπηρους καλλιτέχνες. Έπειτα, διενεργείται από τα παιδιά ζωγραφική με το στόμα ή το πόδι. Τα παιδιά καλούνται να ζωγραφίσουν με το στόμα ή το πόδι και έτσι καταλαβαίνουν ποσο δύσκολο και αξιοθαύμαστο είναι το να ζεις, να κάνεις πράγματα και να μη τα παρατάς, έχοντας κάποια αναπηρία. 2η Δραστηριότητα: Χάνουμε για λίγο την όρασή μας και συναισθανόμαστε τους ανθρώπους με προβλήματα όρασης. Φορώντας ένα μαντήλι στα μάτια, κρατώντας τα κλειστά, προσπαθούμε να αναγνωρίσουμε αντικείμενα της τάξης μας με την αφή. Σε ομάδες των τεσσάρων παιδιών, δίνουμε 4 διαφορετικά αντικείμενα, ένα σε κάθε παιδί. Καλούνται να περιγράψουν την υφή του και να το αφήσουν. Έπειτα άνοιγαν όλοι τα μάτια και καλούνταν να δείξουν ποιο ήταν το αντικείμενο που τους δόθηκε. 3η Δραστηριότητα: Χάνουμε για λίγο την όρασή μας και συναισθανόμαστε τους ανθρώπους με προβλήματα όρασης, παίζοντας το παιχνίδι «τυφλός» και «οδηγός» Ο/Η νηπιαγωγός δένει τα μάτια με μαντήλι και το παιδί προσπαθεί να πάει σε άλλο χώρο με το μπαστούνι.Τους δείχνει πώς με το μπαστούνι μπορούν να αποφύγουν τα εμπόδια με ασφάλεια. Έπειτα ένα παιδί είναι με δεμένα μάτια κι ένα το πιάνει και το βοηθάει να κινηθεί στο χώρο,να τραγουδήσει, να φάει κτλ.Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει το παιδί που δεν βλέπει; Πώς αισθανεται; Παίζοντας, τα παιδιά παράλληλα εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο τους με λέξεις όπως τυφλός, κουφός, αναπηρικό αμαξίδιο, αναπηρία, κωφάλαλος κ.α. |
| Τίτλος: «Η γλώσσα του σώματος λέει πολλά…» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| Να προσεγγίσουν τη γραφή Braille και τη νοημαιτκή γλώσσα.Να ενσυναισθανθούν τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες. Να έρθουν σε επαφή με τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα άτομα με ειδικές ανάγκες στην καθημερινότητά τους. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Μαθαίνουμε για το πώς γράφει ένα παιδί με το σύστημα Braille, πώς διαβάζει. Στην ολομέλεια ο/η νηπιαγωγός γράφει λέξεις με τη γραφή Braille και τα παιδιά καλούνται να βρουν ποια λέξη έχει γράψει. Στη συνέχεια προσπαθούν να συνθέσουν τα ίδια λέξεις. Τέλος, σε ατομικό φύλλο αξιολόγησης, γράφει ο καθένας το όνομά του χρησιμοποιώντας τη γραφή Braille. 2η Δραστηριότητα: Μιλάμε για τους κωφάλαλους ανθρώπους και παρουσιάζουμε το αλφάβητο στη νοηματική. Έπειτα μαθαίνουμε το αρχικό μας στη νοηματική και ακούμε- βλέπουμε το τραγούδι «Εγώ και εσύ μαζί» στη νοηματική. 3η Δραστηριότητα: Χρησιμοποιώντας καπάκια, ή αυγοθήκη, τα παιδιά γράφουν το όνομά τους και δημιουργούν ένα μενταγιόν με το αρχικό τους στο εξάστιγμο. |
| Τίτλος: «Σήμερα ο Σίλαν, αύριο εγώ ή εσύ…» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| Να μάθουν να σέβονται το διαφορετικό. Να αποκτήσουν την ικανότητα να διαχωρίζουν τον πρόσφυγα από τον μετανάστη. Να μάθουν τι είναι πρόσφυγας. Να μάθουν τι είναι μετανάστης. Να υιοθετήσουν θετικές στάσεις και αξίες. Να εξελιχθούν σε ενεργούς πολίτες. Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Προσέγγιση της έννοιας «πρόσφυγας», μέσα από το παραμύθι «Το κουτί του Σιλάν» Ένα βιβλίο, μέσα από το οποίο γνωρίσαμε το Σιλάν, προσφυγόπουλο που έφθασε στην χώρα μας για να ξεφύγει από τη δίνη του πολέμου, έδωσε λαβή για συζητήσεις αναφορικά με το τι χρειάζεται ένα παιδί ώστε να μεγαλώνει αρμονικά και να νιώθει ευτυχισμένο. 2η Δραστηριότητα: Συζήτηση με έναυσμα το παραμύθι. Έπειτα προβολή εικονογραφημένων καρτών της Unicef που παρουσιάζουν ανάγκες των παιδιών με σκοπό να να γίνει κατανοητό πως αυτές όλες είναι ανάγκες βασικές, σημαντικές, ίδιες για όλου του κόσμου τα παιδιά, όπου κι αν ζουν, όπως κι αν ζουν, ενώ τις συνδέσαμε με τα δικαιώματά τους. Τέλος, προβολή βίντεο της Unicef για τα δικαιώματα των παιδιών. 3η Δραστηριότητα: Παιχνίδι με κάρτες της Unicef. Στην ολομέλεια παρουσιάζονται κάρτες οι οποίες χωρίζονται σε δύο θεματικές ενότητες: -την παιδική εκμετάλλευση / εργασία και -τα δικαιώματα που πρέπει να απολαμβάνουν τα παιδιά. Αφού αντιστοιχίζεται η κάθε θεματική ενότητα με ένα μουσικό όργανο (ντέφι – μαράκα) «διαβάζεται» η ακολουθία των καρτών που σχηματίζεται στο πάτωμα με τα ανάλογα μουσικά όργανα, τα οποία ηχούνε όταν ο δείκτης της εκπαιδευτικού βρισκεται πάνω σε μια κάρτα. |
| Τίτλος: «Το μαγικό κασκόλ» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| 1. Να εξελιχθούν σε ενεργούς πολίτες. 2. Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Διήγηση του έμμετρου παραμυθιού της Γεωργίας Κοκκινάκη, το μαγικό πανί, το οποίο προβάλλεται και σε βίντεο. Στη συνέχεια σχολιάζεται το νόημά του και αντιστοιχίζονται οι εικόνες του με τις κάρτες των δικαιωμάτων των παιδιών. 2η Δραστηριότητα: Σε ατομικό φύλλο εργασίας τα παιδιά ζωγραφίζουν τι τους έκανε εντύπωση από το παραμύθι. 3η Δραστηριότητα: Ως ομαδική εργασία, για να είναι «ευτυχισμένα» όλα τα παιδιά στη Γη, «χορτασμένα και ντυμένα» -όπως αναφέρει το ποίημα-, αλλά και προστατευμένα, δημιουργείται ένα μαγικό κασκόλ για να την τυλίξουμε. Ένα μεγάλο, πολύχρωμο κασκόλ, «υφασμένο» με…τα δικαιώματά τους, που να «αγκαλιάζει» και να «ζεσταίνει» όλα τα παιδιά! |
| Τίτλος: «Πριν βγεις στον κόσμο αυτό… ομπρέλα να πάρεις!» |
| Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα |
| Να έχουν κατανοήσει τους βασικούς άξονες του θέματος του συγκεκριμένου κύκλου.Να έχουν ενδυναμωθεί και να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. |
| Δραστηριότητες |
| 1η Δραστηριότητα: Αξιολόγηση: «Τότε νόμιζα – Τώρα ξέρω»: οι μαθητές αποτιμούν το πρόγραμμα και την ολοκλήρωση του τρίτου θεματικού κύκλου, ξεκινώντας με αυτά που γνώριζαν στην αρχή σε αντιπαραβολή με όσα έχουν κατακτήσει με την ολοκλήρωση του προγράμματος. 2η Δραστηριότητα: Οι μαθητές και οι μαθήτριες αποτυπώνουν εικαστικά τις εντυπώσεις και τα σημεία του θεματικού κύκλου που θεωρούν πιο σημαντικά ή πιο ενδιαφέροντα. 3η Δραστηριότητα:Η ενασχόληση με το θέμα των δικαιωμάτων των παιδιών επισφραγίστηκε με ακόμη ένα ομαδικό εικαστικό έργο, στο οποίο τα δικαιώματα των παιδιών παρουσιάζονται ως η «ομπρέλα» που τα προφυλάσσει από τα άσχημα του κόσμου. |
| Εκπαιδευτικό Υλικό/ Συνδέσεις /Βιβλιογραφία |
| Λουλουδούπολη: https://www.unhcr.org/gr/ekpaideutiko_yliko Το μαγικό πανί: https://www.youtube.com/watch?v=uyNaNNbmQgw , https://anyflip.com/hbcij/dsma/ Το κουτσό αρκουδάκι: http://13nip-xanth.xan.sch.gr/?p=479 Το δώρο: https://www.youtube.com/watch?v=bi-QL_iePNY Αλφάβητο στη νοηματική: https://blogs.sch.gr/2nippera/2021/02/15/i-elliniki-noimatiki-glossa-sto-nipiagogeio-mas/ Εγώ και εσύ μαζί στη νοηματική: https://www.youtube.com/watch?v=8vyQC0BDo6g Βίντεο της Unicef για τα δικαιώματα των παιδιών: https://socialpolicy.gr/2015/11/%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-unicef-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B1-%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4.html Παραμύθι «Το κουτί του Σίλαν» |
